از آسمان چه خبر؟، نخستین کنگرۀ پاسداشت شهدای هنرمند استان یزد در ۱۰ تیر ۱۳۹۴.
پیشینۀ برگزاری این کنگره به ۱۳۹۰ ش باز می‌گردد که سازمان بسیج هنرمندان کشور در صدد برآمد به‌منظور تکریم و تجلیل از خانواده‌های شهدای هنرمند با جمع‌آوری اطلاعات آن‌ها، کنگره‌ای برگزار کند؛ بنابراین، همۀ سازمان‌های بسیج هنرمندان ۳۱ استان کشور آمادۀ برگزاری کنگره‌های استانی شدند تا از ره‌آورد آن، اطلاعات همۀ شهدای هنرمند استان‌های کشور برای اجرای کنگرۀ ملی شهدای هنرمند جمع‌آوری شود؛ بدین‌ترتیب، یک سال پس از طرح آن، سازمان بسیج هنرمندان استان یزد ستاد اجرایی کنگرۀ استانی را با پنج کمیته (پشتیبانی، تبلیغات و فضاسازی، ویژه‌نامه، تشریفات و از همه مهم‌تر تحقیقات و پژوهش) تشکیل داد. به‌جز کمیتۀ تحقیقات و پژوهش و ویژه‌نامه، دیگر کمیته‌ها در زمان برگزاری کنگره فعالیت داشتند (نک: ادامۀ مقاله). ریاست کنگره نیز به مسئول سازمان بسیج هنرمندان یزد، علی‌محمد پارسائیان، واگذار شد. کمیتۀ تحقیقات و پژوهش سرانجام، پس از دو سال تحقیق، اطلاعات ۹۸ شهید هنرمند استان یزد را جمع‌آوری کرد. کنگرۀ استانی شهدای هنرمند یزد یکی از کنگره‌های مقدماتی برای برگزار‌شدن کنگرۀ ملی شهدای هنرمند در نظر گرفته شد (مهرابی مریم‌آبادی).
در چنین وضعیتی، سازمان بسیج هنرمندان استان یزد باتوجهبه شناسایی ۹۸ شهید هنرمند استان و جمع‌آوری آثار آن‌ها تا تیر ۱۳۹۳، نخستین کنگرۀ استانی شهدای هنرمند را با نام «از آسمان چه خبر؟» در ۱۰ تیر ۱۳۹۴، در تالار فرهنگِ ادارهکل فرهنگ و ارشاد اسلامی یزد برگزار کرد. آثار جمع‌آوری‌شده سه بخش کلی را در بر داشت: زندگی‌نامه، وصیت‌نامه و آثار هنری. اطلاعات به‌دست‌آمده نشان می‌داد که شهدای هنرمند استان یزد عبارت‌اند از: پانزده شاعر، سیزده خطاط، چهارده عکاس، یک فیلم‌ساز، نوزده نقاش (هنر تجسمی)، هفده بازیگر تئاتر، هشت نویسنده و یازده شهیدی که درزمینۀ سرود فعالیت داشتند (همو).
سازمان بسیج هنرمندان پیش از برگزاری کنگره، افزون‌بر فعال‌کردن کمیته‌های پیش‌بینی‌شده، چند کمیتۀ دیگر را هم برای برپایی نمایشگاه تصاویر شهدای هنرمند و دکور مراسم تشکیل داد. از مهم‌ترین بخش‌های این کنگره سخنرانی سردار علی فضلی، از فرماندهان ارشد سپاه پاسداران و اکبر فتوحی، فرمانده وقت سپاه الغدیر یزد، همراه با تجلیل از خانوادۀ شهدای هنرمند، رونمایی از کتاب بهشت جمال وِیژۀ شهدای هنرمند و آغاز تولید پویانمایی مسیر فرشتهها دربارۀ زندگی شهید احمد اخلاص از شهدای عکاسِ خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی بود که در ۲ خرداد ۱۳۶۱ در خرمشهر شهید شد؛ همچنین، در حاشیۀ مراسم، نمایشگاهی از تصاویر شهدای هنرمند دایر بود (همو).
مهم‌ترین تولیدات کنگره سه کتاب، یک پویانمایی، یک قطعۀ موسیقی و ویژه‌نامه بود که در ادامه، هر یک از آن‌ها معرفی می‌شود.
کتاب بهشت جمال زندگی‌نامه و آثار ۲۵ شهید هنرمند به کوشش محمدرضا کلانتری سرچشمه و صدیقه‌السادات آقایی است که در قطع رقعی (یزد: سیدعلی‌زاده، ۱۳۹۲ ش) به چاپ رسید. کتاب دوم پرگار الهی زندگی‌نامه و اشعار شهید دکتر سید رضا پاکنژاد (به کوشش محمدرضا کلانتری سرچشمه، یزد: حوزۀ هنری و سازمان بسیج هنرمندان یزد، ۱۳۹۲ ش)، نمایندۀ انتخابی دور اول مردم یزد در مجلس شورای اسلامی و از افراد برجستۀ این استان، است که در قطع پالتویی چاپ شده و مؤلف ضمن زندگی‌نامۀ شهید برخی از اشعار وی را نیز ذکر کرده است (نک: مآخذ). در این کتاب، نخست، زندگی‌نامۀ شهید و پس از آن، اشعار وی شامل ۲۷ شعر در قالب‌های مختلف آمده که برخی از آن‌ها برای نخستین‌بار، چاپ شده است. افزون‌بر این دو اثر، از کتاب پژوهشی شناسنامۀ گل‌ها نوشتۀ فرزانه سعادتمند با موضوع شعر دفاع مقدس هم رونمایی شد. این کتاب در یک مقدمه و ۲۳ بخش، باتوجهبه فرهنگ شیعه، به بررسی محتوایی غزل ده تن از شاعران دفاع مقدس (حسین اسرافیلی، قیصر امین‌پور، پرویز بیگی حبیب‌آبادی، حمید سبزواری، سپیده کاشانی، علیرضا قزوه، عبدالجبار کاکایی، مصطفی محدثی خراسانی، نصرالله مردانی و مشفق کاشانی) و زندگی‌نامۀ آن‌ها می‌پردازد. در این اثر، که موضوع پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد مؤلف است، بیان می‌شود که قالب غزل به‌واسطۀ فرهنگ دفاع مقدس رنگ‌وبوی حماسی به خود گرفته است. نویسنده معتقد است که مفاهیم فرهنگ شیعه، یعنی عاشورا و کربلا و عنصر مهم انتظار در غزل دفاع مقدس فراوان دیده می‌شود و این موضوعات پشتوانه و درون‌مایۀ بسیاری از غزل‌های دفاع مقدس است (ص ۳، ۵۰).
پویانمایی شهید احمد اخلاص با نام مسیر فرشتهها تولید ۱۳۹۱ ش ازجملۀ آثار هنری بسیج هنرمندان یزد است که مخاطب خاص آن کودکان و نوجوانان‌اند. این اثر در دو قسمت تولید شده است که در قالب داستان، مجاهدت‌های شهید از چگونگی ورودش به جبهه و فعالیت‌های عکاسی و سپس، شهادتش در صحنۀ جنگ را روایت می‌کند. اثر هنری دیگر قطعۀ موسیقی با کلام سنگر هنر با موضوع شهدای هنرمند ساختۀ فرید سعادتمند از هنرمندان موسیقی استان یزد است. خوانندۀ این اثر عباس فتوحی و شاعرش عالیه مهرابی مریم‌آبادی از پژوهشگران حوزۀ ادبیات دفاع مقدس است (پنجره ... ، ص ۳؛ مهرابی مریم‌آبادی).
از تولیدات دیگر کنگره چاپ ویژه‌نامۀ از آسمان چه خبر؟ در ۱۳۹۳ ش است. این ویژه‌نامه ذیل نشریۀ پنجره، گاهنامۀ رسمی ادارهکل فرهنگ و ارشاد اسلامی، به چاپ رسید. هر شماره از این نشریه به یکی از موضوعات هنری در استان یزد اختصاص دارد که این شمارۀ آن (بدون شماره) ویژۀ کنگرۀ شهدای هنرمند و نخستین ویژه‌نامه در این موضوع است که با مدیر‌مسئولی حسن مفیدی و سردبیری عالیه مهرابی مریم‌آبادی به چاپ رسیده است و این مطالب را دربردارد: مصاحبه با دبیر کنگره، علی‌محمد پارسائیان، دربارۀ چگونگی برگزاری آن؛ پیام چند تن از مسئولان استان (اکبر فتوحی؛ حسین قنادیان، ریاست سازمان بسیج هنرمندان کشور؛ محمد رجبی، مدیرکل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان یزد؛ و محسن مفیدی، معاون فرهنگی ادارهکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان) برای برگزاری کنگره؛ مصاحبه با خانوادۀ شهید سید جلیل ساداتی، از شهدای هنرمند درزمینۀ تشکیل گروه‌های سرود؛ «یک جرعه آفتاب» شامل بررسی زندگی شهدای هنرمند و آثار آن‌ها؛ «بر بال شعر»، اشعار شاعران استان دربارۀ شهدای هنرمند؛ مصاحبه با هنرمندان مطرح استان در رشته‌های مختلف هنری با موضوع هنر دفاع مقدس و نقش هنرمندان شهید در صیانت از ارزش‌های انقلاب اسلامی.
مآخذ: پنجره: ویژه‌نامۀ از آسمان چه خبر؟، ادارهکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان یزد، ۱۳۹۳ ش؛ سعادتمند، فرزانه، شناسنامۀ گل‌ها، یزد: اندیشمندان یزد، ۱۳۹۱ ش؛ مهرابی مریم‌آبادی، عالیه (سردبیر ویژه‌نامۀ از آسمان خبر؟)، مصاحبه با مؤلف، ۲۵ آذر ۱۳۹۸.
/ علی‌محمد پارسائیان/